Bireyin iç ve dış özelliklerini kazandığını,ana babasına veya yakınlarına neden benzediğini ve doğadaki canlı çeşitliliğinin nedenini inceleyen bilim dalına GENETİK denir.
KALITIM Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° KAVRAMLAR
FENOTÄ°P: Canlının dış görünüşüdür.Rengi,ÅŸekli büyüklüğü…
GENOTİP: Bir canlının sahip olduğu genlerin toplamıdır.
Harfler ile gösterilir. Canlıda görülen bir karakter için iki gen bulunur.Bu gen çiftlerinin her birineALEL GEN denir.
HOMOZİGOT (Arı döl):Bir özellik için ana babadan ayni genleri alan birey, O özellik yönünden HOMOZİGOT olur. HETEROZİGOT(Melez):Bir özellik için ana babandan farklı genleri alan birey o özellik yönünden HETEROZİGOT yani melezdir. ALEL GEN:biri anneden,diğeri babadan gelen genlerdir. Baskın (DOMİNANT) Gen: Hem HOMOZİGOT hem de HETEROZİGOT durumunda FENOTİPTE kendini gösteren gendir.Büyük harf ile gösterilir. Çekinik (RESESİF) Gen: Yalnız HOMOZİGOT durumunda kendini gösteren gendir.Küçük harf ile gösterilir.FENOTİPTE görülme sıklığı azdır.
MENDEL YASALARI:
Mendel 1860 yılında bu yasayı bulmuştur.Bezelyeler üzerinde calışmıştır.Bunun nedeni,kolay yetişmeleri,birçok değişik karaktere sahip olmamaları,bir sezonda birkaç döl vermeleri,kendi kendini dölleyecek çiçek yapısına sahip olmalarıdır.
1.BENZERLÄ°K YASASI VE KARAKTERLERÄ°N BÄ°RLEÅžMESÄ° YASASI
Aynı karakter yönünden homozigot baskın ve homozigot çekinik genotipe sahip iki bireyin çaprazlanası ile olusan döllerin hepsi melez ve birbirine benzer olu.Bu döller anne ve babanın genlerini taşır.
2.KARAKTERÄ°N GÄ°ZLÄ° KALMA YASASI
Birinci dölün (F1) görünüşü baskın olana benzer,çekinik karakter kendini göstermez.
3.KARAKTERÄ°N AYRILMASI YASASI
Melez iki döl kendi aralarında çaprazlanır ise (F1.F1) oluşan F2 dölünde karakterler ayrılır.1/4 arı döl, 2/4 melez,1/4ikinci arı döl oluşur.
EÅžEYE (CÄ°NSÄ°YETE) BAÄžLI KALITIM
Eşeyli üreyen canlıların toplam kromozom sayısının bir çifti eşey kromozomu (cinsiyet kromozomu) diğer kısmı ise vücut kromozomudur.
İnsanda 46 kromozomun 44 tanesi vücut kromozomu,2 tanesi eşey kromozomudur.Eşey kromozomları dişide XX erkekte XY’dir.
Kalıtım ve Mendel Yasaları
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder