Alt çenenin sagittal yön büyüme ve geliÅimi, aÅaÄıdaki bölgelerde meydana gelmektedir.
a) Kondiler Büyüme:
Alt çene kondil baÅlarında bulunan kondil kıkırdaÄının iki görevi vardır. Kondil kıkırdaÄı hem çiÄneme fonksiyonu esnasında oluÅan basınçları karÅılamakta, hem de alt çene büyümesini saÄlamaktadır. Kondil kıkırdaÄı alt çene ve yüz iskeletinin en önemli büyüme böl-gelerindendir. Kondil kıkırdaÄı vücutta büyümesine en uzun süre devam eden kıkırdak olup 19 yaÅına kadar aktiftir. Büyüme bittikten sonra uzun kemik epifiz kıkırdakları tamamen kalsifiye olmasına karÅın, kondil kıkırdaÄı hiçbir zaman tamamen kalsifiye olarak ortadan kalkmaz.
EriÅkin yaÅlarda (50 yaÅına kadar) meydana gelen hipofiz bezi hiperfonksiyonu sonucu meydana gelen akromegali’de, kondil kıkırdaÄı tekrar aktive olarak kemik yapmaya baÅlar ve prognatik alt çene oluÅmasına neden olur.
Kondiler büyüme yönü arkaya ve yukarıya doÄrudur. Bu kondiler büyüme yönünü sagittal yönde arkaya ve vertikal yönde yukarı doÄru olmak üzere iki vektöre ayırabiliriz. Her bireyde bu vektörlerin büyüklük ölçüsü ve dolayısıyla bileÅkesi de deÄiÅiktir.
Kondilin büyüme yönüne göre alt çenenin translasyon (deplacement) yönü de deÄiÅmektedir. ÃrneÄin ramus arka kenar teÄetiyle negatif bir açı yapacak Åekilde kondil anterior yönde büyümüŠise, ön kafa kaidesine göre alt çene anterior yönde rotasyon yapÂmaktadır Buna karÅın ramus arka kenar teÄetine göre kondil posterior yönde büyürse, ön kafa kaidesine göre alt çene posterior yönde rotasyon yapmaktadır
DoÄumdan sonraki ilk yıllarda kondil hem arkaya hem de yukarı doÄru büyümektedir. Ãünkü arkaya doÄru büyüyerek ramus’un da arkaya doÄru büyümesini saÄlamakÂta ve molarlara sürmek için yer hazırlamaktadır. Aynı zamanda yukarıya doÄru büyümektedir, çünkü diÅlerin sürmesi için alveol kemiÄinin vertikal yönde büyümesi ve bunun için de yer saÄlanması gerekmektedir. Daha ileri yaÅlarda ise kondil daha çok yukarıya doÄru büyümektedir.Kondiler büyüme miktarı da aynı bireyin deÄiÅik yaÅlarında farklı miktarlarda olmaktadır.
b) Ramus Arka Kenarında Appozisyon
Alt çene kondilinin arkaya doÄru büyümesine ayak uydurmak üzere ramus arka kenarında da kemik appozisyonu olmaktadır Bu kemik appozisyonu ile eÅ zamanlı olarak ramus ön kenarında ise kemik rezorbsiyonları meydana gelerek, sürecek olan molarlara yer hazırlanÂmaktadır. Bunun sonucu ramus arkaya doÄru yer deÄiÅtirmektedir. Hemen hemen yeni doÄmuÅ bir bebeÄin ramus’unun ön-arka geniÅliÄi kadar ramus geriye doÄru çekilerek, hem alt çene korpus uzunluÄu hem de alt çene alveol kemiÄi uzunluÄu artmaktadır.
Ramus arka kenarındaki kemik appozisyonu miktarı, ön kenarındaki rezorbsiyon miktarından biraz fazla olduÄundan ramus ön-arka yön geniÅliÄi artmaktadır.
Ramus iç yüzeyinde alveol kemiÄi arkaya doÄru büyürken, aynı zamanda transversal yönde geniÅlemek ihtiyacındadır. Ãünkü sürecek olan molarların vestibulolingual geniÅliÄini barındırması gerekmektedir. Alveol kemiÄinin hem arkaya hem de içeriye doÄru geliÅimi için, ramus’un iç yüzeyinde hem arkaya hem de içeriye doÄru kemik appozisyonu olmaktadır Mylohyoid kasın yapıÅtıÄı linea mylohyoidea’nm altında ise kemik rezorbsiyonu olmakÂtadır (Åekil 144-C). Böylece linea mylohyoidea üstünde içeriye doÄru kemik appozisyonu ve linea mylohyoidea altında ise kemik rezorbsiyonu sonucu, molar diÅleri barındırmak için adeta bir teras oluÅmaktadır. Burada süren altı ve sonra oniki yaÅ diÅlerinin distal tüberkülleri, ilk sürdüklerinde geçici olarak ramus ön kenarı gölgesinde kalmaktadırlar. Daha sonra ramus ön kenarındaki rezorbsiyonlarla ramus gölgesinden kurtulmaktadırlar. Fakat yirmi yaÅ diÅleri çoÄunlukla ramus ön kenarının gölgesinden kurtulamamaktadırlar.
c) Ãene Ucu ve Alveol KemiÄi Labial Yüzeyinde Appozisyon
Ortalama alt çene geliÅiminde; çene ucunda kemik appozisyonu, alveol kemiÄi labial yüzeyinde de kemik rezorbsiyonu görülmektedir. Fakat bu olayın bir deÄiÅim geniÅliÄi (variation) vardır. BilindiÄi gibi bireylerin baÅ ve yüz iskeleti morfolojileri deÄiÅiktir. Buna baÄlı olarak deÄiÅik alt çene morfolojik yapılarına göre, çene ucu ve alveolar kemiÄin labial yüzeyindeki geliÅim de deÄiÅmekteÂdir. ÃrneÄin gonion açısının (ArGoM) büyük olduÄu alt çenede; çoÄunlukla kondil geliÅimi ramus arka kenan teÄetine göre posterior yönde olup alveol kemiÄi labial yüzeyinde kemik rezorbsiyÂonu görülmekte, fakat çene ucunda appozisyon görülmemektedir.
Buna karÅın gonion açısının küçük olduÄu alt çenede ise; çoÄunlukla kondil geliÅimi ramus arka kenar teÄetine göre anterior yönlü olup, alveol kemiÄi labial yüzeyinde ve çene ucunda kemik appozisyonu görülmektedir
Alt çenenin Sagittal Yön Büyüme ve GeliÅimi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder