Alt çenenin Sagittal Yön Büyüme ve Gelişimi

Alt çenenin sagittal yön büyüme ve gelişimi, aşağıdaki bölgelerde meydana gelmektedir.
a) Kondiler Büyüme:
Alt çene kondil başlarında bulunan kondil kıkırdağının iki görevi vardır. Kondil kıkırdağı hem çiğneme fonksiyonu esnasında oluşan basınçları karşılamakta, hem de alt çene büyümesini sağlamaktadır. Kondil kıkırdağı alt çene ve yüz iskeletinin en önemli büyüme böl-gelerindendir. Kondil kıkırdağı vücutta büyümesine en uzun süre devam eden kıkırdak olup 19 yaşına kadar aktiftir. Büyüme bittikten sonra uzun kemik epifiz kıkırdakları tamamen kalsifiye olmasına karşın, kondil kıkırdağı hiçbir zaman tamamen kalsifiye olarak ortadan kalkmaz.

EriÅŸkin yaÅŸlarda (50 yaşına kadar) meydana gelen hipofiz bezi hiperfonksiyonu sonucu meydana gelen akromegali’de, kondil kıkırdağı tekrar aktive olarak kemik yapmaya baÅŸlar ve prognatik alt çene oluÅŸmasına neden olur.

Kondiler büyüme yönü arkaya ve yukarıya doğrudur. Bu kondiler büyüme yönünü sagittal yönde arkaya ve vertikal yönde yukarı doğru olmak üzere iki vektöre ayırabiliriz. Her bireyde bu vektörlerin büyüklük ölçüsü ve dolayısıyla bileşkesi de değişiktir.

Kondilin büyüme yönüne göre alt çenenin translasyon (deplacement) yönü de değişmektedir. Örneğin ramus arka kenar teğetiyle negatif bir açı yapacak şekilde kondil anterior yönde büyümüş ise, ön kafa kaidesine göre alt çene anterior yönde rotasyon yap­maktadır Buna karşın ramus arka kenar teğetine göre kondil posterior yönde büyürse, ön kafa kaidesine göre alt çene posterior yönde rotasyon yapmaktadır

DoÄŸumdan sonraki ilk yıllarda kondil hem arkaya hem de yukarı doÄŸru büyümektedir. Çünkü arkaya doÄŸru büyüyerek ramus’un da arkaya doÄŸru büyümesini saÄŸlamak­ta ve molarlara sürmek için yer hazırlamaktadır. Aynı zamanda yukarıya doÄŸru büyümektedir, çünkü diÅŸlerin sürmesi için alveol kemiÄŸinin vertikal yönde büyümesi ve bunun için de yer saÄŸlanması gerekmektedir. Daha ileri yaÅŸlarda ise kondil daha çok yukarıya doÄŸru büyümektedir.Kondiler büyüme miktarı da aynı bireyin deÄŸiÅŸik yaÅŸlarında farklı miktarlarda olmaktadır.
b) Ramus Arka Kenarında Appozisyon
Alt çene kondilinin arkaya doÄŸru büyümesine ayak uydurmak üzere ramus arka kenarında da kemik appozisyonu olmaktadır Bu kemik appozisyonu ile eÅŸ zamanlı olarak ramus ön kenarında ise kemik rezorbsiyonları meydana gelerek, sürecek olan molarlara yer hazırlan­maktadır. Bunun sonucu ramus arkaya doÄŸru yer deÄŸiÅŸtirmektedir. Hemen hemen yeni doÄŸmuÅŸ bir bebeÄŸin ramus’unun ön-arka geniÅŸliÄŸi kadar ramus geriye doÄŸru çekilerek, hem alt çene korpus uzunluÄŸu hem de alt çene alveol kemiÄŸi uzunluÄŸu artmaktadır.

Ramus arka kenarındaki kemik appozisyonu miktarı, ön kenarındaki rezorbsiyon miktarından biraz fazla olduğundan ramus ön-arka yön genişliği artmaktadır.

Ramus iç yüzeyinde alveol kemiÄŸi arkaya doÄŸru büyürken, aynı zamanda transversal yönde geniÅŸlemek ihtiyacındadır. Çünkü sürecek olan molarların vestibulolingual geniÅŸliÄŸini barındırması gerekmektedir. Alveol kemiÄŸinin hem arkaya hem de içeriye doÄŸru geliÅŸimi için, ramus’un iç yüzeyinde hem arkaya hem de içeriye doÄŸru kemik appozisyonu olmaktadır Mylohyoid kasın yapıştığı linea mylohyoidea’nm altında ise kemik rezorbsiyonu olmak­tadır (ÅŸekil 144-C). Böylece linea mylohyoidea üstünde içeriye doÄŸru kemik appozisyonu ve linea mylohyoidea altında ise kemik rezorbsiyonu sonucu, molar diÅŸleri barındırmak için adeta bir teras oluÅŸmaktadır. Burada süren altı ve sonra oniki yaÅŸ diÅŸlerinin distal tüberkülleri, ilk sürdüklerinde geçici olarak ramus ön kenarı gölgesinde kalmaktadırlar. Daha sonra ramus ön kenarındaki rezorbsiyonlarla ramus gölgesinden kurtulmaktadırlar. Fakat yirmi yaÅŸ diÅŸleri çoÄŸunlukla ramus ön kenarının gölgesinden kurtulamamaktadırlar.

c) Çene Ucu ve Alveol Kemiği Labial Yüzeyinde Appozisyon

Ortalama alt çene gelişiminde; çene ucunda kemik appozisyonu, alveol kemiği labial yüzeyinde de kemik rezorbsiyonu görülmektedir. Fakat bu olayın bir değişim genişliği (variation) vardır. Bilindiği gibi bireylerin baş ve yüz iskeleti morfolojileri değişiktir. Buna bağlı olarak değişik alt çene morfolojik yapılarına göre, çene ucu ve alveolar kemiğin labial yüzeyindeki gelişim de değişmekte­dir. Örneğin gonion açısının (ArGoM) büyük olduğu alt çenede; çoğunlukla kondil gelişimi ramus arka kenan teğetine göre posterior yönde olup alveol kemiği labial yüzeyinde kemik rezorbsiy­onu görülmekte, fakat çene ucunda appozisyon görülmemektedir.

Buna karşın gonion açısının küçük olduğu alt çenede ise; çoğunlukla kondil gelişimi ramus arka kenar teğetine göre anterior yönlü olup, alveol kemiği labial yüzeyinde ve çene ucunda kemik appozisyonu görülmektedir

Alt çenenin Sagittal Yön Büyüme ve Gelişimi