Şarbon, Anthracis basili tarafından yol açılan Şarbon bakteriyel (zoonotic) bir hastalıktır. Şarbon, keçi, koyun, sığır, at ve geyik de dahil olmak üzere evcil ve vahşi hayvanlarda görülür.
Hastalığın deri üstünde görülen sekli hastalıklı hayvanların tüy, yün, deri, et, kan veya diski ile temas kurulmasıyla veya kemik gübresi veya yemi gibi islenmiş ürünlerden bulaşabilir. Enfeksiyon, derideki sıyrık ve çiziklerden, yaralardan, sporların solunmasıyla, yetersiz pişirilmiş hastalıklı et veya yemekle veya sineklerden bulaşır. Sporlar çok dayanıklıdır ve yıllarca toprakta ve suda canlı kalabilirler. Değişken dönemlerde güneş ışığına dirençlidirler.
Åžarbonun Belirtileri ve Etkileri Nedir?
1-7 günlük bir kuluçka döneminden sonra, şarbonun göstergeleri derece derecedir.
Olası belirtiler şöyledir; Ateş, keyifsizlik, halsizlik, öksürük veya şiddetli, soluk alma rahatsızlığı ile takip edilen hafif göğüs rahatsızlığı. Bu hafif belirtiler çok çabukça solunum rahatsızlığına ve 2-4 gün içinde nefes alma zorluğu ve bitkinlik de dahil olmak üzere bir dizi daha şiddetli belirtilerle takip edilen travmaya dönüşebilir. Ölüm genellikle solunum güçlüğünün başlamasından sonra 24 saat içinde gerçekleşir.
Şarbonun Klinik bulguları nelerdir?
Åžarbon deri ciÄŸerler ve sindirim sisteminin akut bakteriyel bir enfeksiyonudur. Enfeksiyon, en çok deri aracılığı ile bulaşır. Hastalığın deri veya ciltte görülen sekli, en çok enfeksiyonlu canlı hayvanlarla veya hastalıklı hayvansal ürünlerle çalışan insanların ellerinde veya kollarının ön taraflarında görülür ve bu durum insanlarda görülen ÅŸarbon vakalarının %95′ini oluÅŸturur. Öncelikle derinin kabarması ile belirir ve daha sonra enfeksiyonun olduÄŸu yerler sıvı dolu kabarcıklara dönüşür. Dokunun üzerinde oluÅŸan yara kabuÄŸu kömür kadar siyah olabilir, bu yüzden hastalığa kömürün Yunancası olan Anthrax denmektedir. Tedavi ile hastalığın deride görülen sekline yakalanan insanlar arasında ölüm vakalarının oranı %1′in altına düşmektedir. Tedavi edilmemiÅŸ solunum yolu ile bulasan veya bağırsaklarda görülen ÅŸarbonda ölüm oranı %90′in üzerindedir. Åžarbonun solunum yoluyla bulaÅŸmış sekli sporların (üreme organları) solunması ile bulaşır ve daha çok hastalıklı hayvan derisi, yünü ve kürkünün islenmesi ile uÄŸrasan isçilerde görülür. DoÄŸal ÅŸartlar altında, ÅŸarbonun solunum yoluyla bulasan sekline son derece nadiren rastlanır ve ABD’de 20. yüzyılda sadece 18 vaka rapor edilmiÅŸtir.
Şarbon Hastalığının Tedavisi nasıldır?
Maymunlarla yapılan testler, virüse maruz kalındıktan bir gün sonra başlayan antibiyotik tedavisinin, özellikle aktif asılama ile birleştiğinde ölüme karsı belirgin bir koruma sağladığını gösterdi. Penisilin, doxycycline ve ciproflaxin hastalığın çoğu zararlarına karsı etkilidir. Penisilin doğal olarak ortaya çıkan şarbon için en iyi ilaçtır. Eğer tedavi edilmezse, solunum yoluyla alınan şarbon öldürücüdür.
Yıllık takviyelerle 18 ayı aksin bir süre etkili olan 6 doz serisinden oluşan bir asi bulunmaktadır. Bu asi deri yoluyla bulasan şarbondan koruma amaçlı olarak bilinmesinin yani sıra solunum yoluyla alınan sporlara karsı da etkili olduğuna inanılmaktadır.
Etkili bir arındırma için kirlenmiş nesneler 30 dakika veya daha fazla süreyle suda kaynatılabilir ve bilinen antiseptikler kullanılabilir. Klor, sporları (üreme organları) ve bitkisel hücreleri yok etmede etkilidir. Unutmayınız ki, şarbon sporları (üreme organları) dayanıklıdır. Saatlerce güneş ışığına dayanabilir ve yıllarca toprak ve suda hayatta kalabilir.
Şarbon Nedir Belirtileri Nelerdir ve Tedavisi Nasıldır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder